Je kunt niet naar toegankelijkheid kijken zonder te zien wat misgaat. Geen lift in het museum, nog steeds geen rolstoeltoegankelijk toilet en geen ringleiding aanwezig. We zijn er nog láng niet. Toch wordt er al heel veel gedaan om de maatschappij stap voor stap toegankelijker te maken. En daar mogen we best trots op zijn.
Wat betekent toegankelijk? En wanneer is iets toegankelijk? Het woordenboek geeft de volgende definities:
- Begaanbaar
- Benaderbaar
- Bereikbaar
- Geopend
- Openbaar
Toegankelijk betekent vaak dat er rekening wordt gehouden met verschillende behoeftes. Dat kan iets groots of iets kleins betekenen. Een gebarentolk regelen voor een voorstelling, de ingang verbouwen zodat een rolstoel ook naar binnen kan of korting geven op een toegangskaartje. Zo zorgen organisatoren en ondernemers ervoor dat sommige mensen minder barrières ervaren in hun leven en zich welkom voelen.
Toegankelijkheid in 2022
Google op ‘nieuws’ en ’toegankelijk’ en je krijgt meer dan 300.000 resultaten. Er gebeurt een hoop met, voor, dankzij of vanwege toegankelijkheid in 2022. Je hebt iedereen-is-welkom-festivals, toegankelijk stemmen, politieke debatten met gebarentolk en een meldpunt voor ontoegankelijke apps. Toegankelijkheid is hip, net als inclusiviteit. De overheid stimuleert bedrijven met subsidies om mensen met een beperking aan te nemen. Dat dit leidt tot positieve discriminatie kan je positief of negatief vinden, maar het is hoe dan ook fijn dat er meer mensen met verschillende achtergronden, leeftijden en culturen op de werkvloer verschijnen. We worden steeds beter in de problemen zien en daar oplossingen voor te vinden. De organisator die eenmaal een keer een tolk Nederlandse Gebarentaal heeft ingehuurd, zal het makkelijker nog eens doen.
Natuurlijk gaat het ook heel vaak mis
Hoe harder we rennen naar een toegankelijke samenleving, hoe vaker we struikelen over de obstakels. Van onbegaanbare speelpleinen tot supermarkten met te krappe ingangen en van te hoge glasbakken tot achtbanen waar je met een rolstoel niet in kan. Op heel veel plekken wordt er nog uitgegaan van een soort standaard ‘normaal’ mens. Iedereen die niet in de mal past, heeft pech. De slachtoffers en hun aanhang worden daar boos van. Terecht! Er wordt (aan)geklaagd, gemeld, getwitterd en gecomment. Alles mag gezegd worden. We maken zwart wat ’t verdient en roepen zo gezamenlijk op tot verandering. Komt deze snel? Bijna nooit. Had de samenleving al veel eerder toegankelijk moeten zijn? Absoluut. Maar de fout zien is de eerste stap naar de fout ongedaan maken.
Een heel klein applaus
Ondernemers zijn vaak heel trots op zichzelf wanneer ze een nieuwe toegankelijke stap zetten. Wat voor de een heel normaal is, is voor de ander een allereerste keer. Prikkelarme avonden in het Rijksmuseum, tolkvertalingen bij het Nederlands Film Festival en een klapstoeltje tijdens een congres. Het lijkt zo’n kleine moeite dat het bijna geen compliment verdient. Toch is het een stap, de kleinste stap mogelijk, naar een betere samenleving voor iedereen. Een heel klein applausje dan toch. Want als we niet trots mogen zijn op elk heel klein stapje, dan hebben we nooit het lef om morgen weer een stap te zetten.
